Tien jaar geleden maakte ik een bijzondere geschiedenisles mee. Midden onder de les werd mijn leraar gebeld op zijn mobiele telefoon. Na het belletje zette hij direct de televisie aan, en zei: ‘vandaag geef ik jullie geen geschiedenisles, vandaag maken we geschiedenis mee’. Zo was ik tien jaar geleden, als leerling in VWO5, getuige van de aanslag op de Twin Towers.
Wie het nieuws volgt kan het niet zijn ontgaan dat de Verenigde Staten – en het hele Westen met hen – in het weekend van 11 september 2011 een periode van rouw en herdenking hebben afgesloten. Duizenden mensen herbeleefden hun ‘nine-eleven’ en zagen opnieuw de schokkende beelden van die dag, lazen opnieuw de schrijnende verhalen van slachtoffers en nabestaanden.
Bij alle media-aandacht rond de herdenking moest ik denken aan een pakkende alinea uit het essay ‘Why you should stay away from news’ van de Zwitserse denker Rolf Dobelli. In zijn essay beschrijft hij 15 ‘giftige gevaren’ van het nieuws. Als achtste gevaar noemt hij: nieuws heeft hoge kosten. Ik citeer: ‘Op wereldschaal is het verlies aan potentiële productiviteit (door nieuws) enorm. Neem de terreuraanslagen in Mumbai van 2008, toen terroristen zo’n tweehonderd mensen vermoordden in een daad van huiveringwekkend exhibitionisme. Stel je dan voor dat een miljard mensen gemiddeld een uur van hun aandacht wijdden aan de tragedie in Mumbai: door het nieuws te volgen, naar een deskundige op televisie te kijken, erover na te denken. (…) Dit is geen wilde gok: India alleen al telt meer dan een miljard mensen. Velen van hen hebben het drama dagenlang gevolgd. Een miljard mensen vermenigvuldigd met een uur is een miljard uur, en dat is meer dan honderdduizend jaar. De gemiddelde levensverwachting wereldwijd is zo’n 66 jaar. Bijna tweeduizend levens werden dus opgeslokt door nieuwsconsumptie. Dat is veel meer dan het aantal mensen dat in Mumbai werd vermoord’.
Met alle aandacht voor het herbeleven van elf september kan ik niet laten te denken: hoeveel ‘nieuws’ over deze aanslagen is de afgelopen tien jaar geconsumeerd? Hoeveel mensen hebben de afgelopen jaren steeds opnieuw hun gedachten uit laten gaan naar die dramatische ochtend? Dobelli zou zeggen: de aanslagen op elf september hebben tot een onvoorstelbare hoeveelheid tijdverspilling gezorgd.
In tegenstelling tot Dobelli kan ik me als christen niet opwinden over die vermeende tijdverspilling. In tegendeel. Ik vind het een heel troostrijke gedachte. Stel je voor: miljarden mensen hebben een decennium lang steeds opnieuw hun tijd en aandacht gegeven aan het leed van duizenden, zo niet miljoenen wereldburgers waarvan het leven drastisch is beïnvloed door de gebeurtenissen op en na 11 september 2001. Amerikanen, Afghanen, Irakezen, Europeanen – ze zijn in de gedachten van duizenden geweest. We hebben met elkaar misschien wel een miljoen mensenlevens tijd besteed aan dit nieuws en onze overpeinzingen.
Dat is prachtig. Als wereldburgers gedenken wij zo elkaar en helpen wij elkaars leed te dragen. Dobelli somt de manieren op waarmee mensen hun aandacht aan het nieuws wijden:: ‘door het nieuws te volgen, (…) erover na te denken.’ Ik voeg daar graag aan toe: ‘door te bidden’. Met bijna 2 miljard gelovigen is het Christendom ook in dit perspectief een machtige godsdienst. Tien jaar na nine-eleven wil ik iedereen dus van harte aanbevelen: volg het nieuws. Lees over de Hoorn van Afrika, denk na over de Arabische Lente, gedenk oorlogen en natuurrampen. En bid voor de slachtoffers en nabestaanden. Want als we blijven meebeleven, blijven we steunen en troosten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten