Gepubliceerd in het Nederlands Dagblad, 22 oktober 2014
Ik stond laatst in de trein van mijn woonplaats Gouda naar
Den Haag. Het was ochtendspits en de trein was iets korter dan gewoonlijk. Ik
was als één van de laatste passagiers ingestapt, maar toch was het een bewuste
keuze dat ik stond. Met mijn
duidelijk zichtbare buik van ruim 7 maanden zwangerschap had ik makkelijk een
zitplek op kunnen eisen.
Maar ik besloot dat niet te doen, want ik wilde mijn
medereizigers eens goed observeren. Ik vroeg me af of – en zo ja, na hoe lang –
iemand uit zichzelf zou opkijken. Gedurende de 20 minuten die de reis duurde
was er maar één iemand die rondkeek en oogcontact maakte: de oudere meneer die
even verderop in het gangpad stond.
Een paar jaar terug zou ons allebei waarschijnlijk een
zitplaats zijn aangeboden – maar deze treinreis was er niet één passagier die
naar een van ons opkeek. Alle andere reizigers waren verdiept in hun eigen device: laptops, telefoons, tablets, een
enkeling een spelcomputer.
Hoe serieus iedereen ook keek, ik kon niet geloven dat al
mijn medepassagiers al waren begonnen met werken in de trein. Het gros van hen
zat waarschijnlijk op facebook, zat te whatsappen of speelde een spelletje. De
medicus Bertho Nieboer noemde dat afgelopen zomer in een opiniestuk in deze
krant ‘Infobesitas’: een continue honger naar informatie, met de onderliggende
angst om dingen te missen.
Nieboer herkende afgelopen zomer symptomen van infobesitas
bij de vakantiegangers die hij ontmoette. Hij noemt als voorbeeld een man die
iedere ochtend de auto in stapte naar het dichtstbijzijnde wifi-punt om alle
nieuws en updates op zijn telefoon in te laden. Om maar niets te hoeven missen.
Maar als ik zo mijn medereizigers eens bestudeerde kon ik niet geloven dat zo’n
vorm van infobesitas een complete verklaring was voor wat ik zag. Is een angst
om updates van je vrienden te missen, of om een nieuwsbericht te missen, een
volledige verklaring om 20 minuten lang niet
om je heen te kijken en geen van
je medepassagiers te registreren?
Ik zou een stap verder willen gaan. Het is volgens mij niet
alleen de zucht naar informatie die ons onze smartphones en andere devices
intrekt. hier speelt collectief iets wat je ook kunt hebben tijdens het
hardlopen of een lange wandeling: het lopen gaat prima, tot het moment dat je
stopt. Als je even hebt gepauzeerd, merk je dat je onvoldoende energie over
hebt om weer op te starten.
Ik denk dat naast de angst om updates te missen, heel veel
mensen de stilte en het ervaren van een rustmoment ontwijken omdat ze er bang
voor zijn. Zolang we impulsen blijven krijgen, kunnen we vooruit. Als die
impulsen te lang wegvallen, is de stilte te confronterend.
Juist als Christen is dat iets om extra alert op te zijn.
Want als er geen gelegenheid is voor rust en stilte – thuis in je
(binnen)kamer, maar ook onderweg en op je werk – wordt het moeilijk om Gods
stem te verstaan. Zoals de Prediker het zegt: beter is één hand gevuld met rust, dan beide vuisten vol gezwoeg en
najagen van wind. Misschien is het tijd voor een ND-medidatie-app?
