maandag 11 december 2017

Sneeuw: een vergrootglas op sociale ongelijkheid

Een ochtend in de sneeuw. In de stad waar ik woon wordt er zo’n 20 mm aan sneeuwval en ijsregen voorspeld voor in de middag. Middelbare scholen blijven dicht. Wie niet hoeft te reizen, gaat de weg niet op en werkt vanuit huis.

Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Mijn achterbuurman, elektricien in loondienst, wordt om 07.00 verwacht op de bouwplaats in de polder. Heen over ijswegen, terug door de sneeuwstorm – met een werkbus die rijdt op zomerbanden. ‘Dus de docent en de ambtenaar blijft lekker thuis, maar mijn man waagt zijn leven om elektriciteit aan te gaan leggen in een nieuwbouwwijk?’ sputtert mijn buurvrouw als ik haar tref op het schoolplein. En hij is niet de enige die geen keuze krijgt.
Neem mijn kennis Chantal, 64 jaar en schoonmaakster op een Landalpark. Ze doet dat werk naast haar bijstandsuitkering, heeft geen auto en moet dus met de fiets heen en weer. Weer of geen weer – zij stapt op maandag om half 8 op de fiets. Chantal ploegde dus ook vandaag door de sneeuw om huisjes schoon te maken waar families dit weekend hun sneeuwpoppen bouwden. De tocht niet aandurven is geen optie: ze heeft een tijdelijk contract en als ze het kwijtraakt ‘door eigen schuld’ is de kans groot dat de gemeente haar een boete op haar uitkering geeft.

Of neem Benjamin, de pakketbezorger in mijn wijk. Dertig jaar geleden kwam hij uit Ghana hierheen. Hij werkte eerst in de postkamer van een verzekeraar, maar werd daar ‘boventallig’. Sinds 2014 bezorgt hij voor een pakketdienst. Daar krijgt hij per stuk betaald: als iemand niet thuis is of de buren willen geen pakketje aannemen, kan hij dus vier keer terug voor één ‘stukloon’. Ook als het sneeuwt, hagelt, vriest of stormt. Zijn vrouw werkt in een avondploeg. Dat is soms lastig, want als veel mensen niet thuis zijn loopt de werkdag van Benjamin uren uit – en dan is hij niet op tijd thuis om zijn vrouw af te lossen vóór zij naar haar werk moet.


Zo legt een werkdag in de sneeuw een vergrootglas op sociale ongelijkheid. Wie het getroffen heeft met een kantoorbaan en een betrouwbare werkgever, kan veilig thuisblijven, achter de laptop en telefoon zijn taken uitvoeren en ondertussen via internet de weekboodschappen doen en kerstcadeaus bestellen. Maar als dat jou geldt, besef dan: je hoort tot de lucky few. Het zijn vooral de mensen met het laagste loon, de slechtste arbeidsvoorwaarden en de minste stabiliteit in hun leven die vandaag wél de weg op moeten. In hun werkbus op zomerbanden, op de fiets naar een vakantiepark.

Maar als je hoort tot de lucky few, wat kun jij dan doen? Wees aardig voor de mens die je ziet. Nodig je postbode uit voor een kop thee als het hagelt, bedank je buschauffeur of conducteur en bestel je pakketjes een dagje later. Geloof me: dat helpt.